Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, e-kira sözleşmesi uygulaması sayesinde e-Devlet üzerinden kira bedellerinin izlenebileceğini ve yüksek artışların tespit edilebileceğini belirtti. Tanrıvermiş, bu uygulamanın yüksek kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacağını ifade etti.
Tanrıvermiş, AA muhabirine e-kira sözleşmeleri hakkında değerlendirmelerde bulundu. Hazine ve Maliye Bakanlığının 2023 yılında beyanda bulunan ev sahibi sayısını 1,8 milyon olarak açıkladığını hatırlatan Tanrıvermiş, yaklaşık 3,7 milyon ev sahibinin asgari beyanname vermediğini belirtti.
E-kira sözleşmelerinin e-Devlet üzerinden elektronik ortamda yapılmasının planlandığını vurgulayan Tanrıvermiş, bu sayede konut piyasasının daha şeffaf ve güvenilir hale geleceğini söyledi.
Merkezi Kira Takip Sistemi sayesinde kiralama ihtilaflarında sözleşme şartlarının daha kolay takip edilebileceğine dikkat çeken Tanrıvermiş, e-kira sözleşmesinin avantajlarını şöyle sıraladı:
“Kira sözleşmelerinin Merkezi Takip Sistemi’ne kaydedilmesi, ev sahipleri ve kiracılar için daha şeffaf bir piyasa oluşturacaktır. Bu uygulama, kayıt dışı kira sözleşimlerinin önüne geçilmesini sağlar. Kamu otoriteleri ve uzmanlar, kiralık konut ve iş yerlerini daha kolay inceleyip yüksek kira artışlarını tespit edebilir. Ayrıca, konut piyasasındaki kira, boşluk ve aidat gibi veriler daha doğru ve güvenilir şekilde elde edilebilir. Kiralanan gayrimenkullerin kaydedilmesi, beyanname sınırının dışında kalan konutlar ve emsal kira üzerinden vergilendirilmesi gereken mülk sahiplerinin belirlenmesini kolaylaştıracaktır. Böylece gayrimenkul sermaye gelirlerinin rasyonel vergilendirilmesi yapılabilecek ve vergi gelirlerinde önemli bir artış sağlanacaktır.”
“Kira işlemleri hızlanacak” Tanrıvermiş, dijital kira sözleşmelerinin işlemleri hızlandırarak gayrimenkul yatırımlarını daha cazip hale getireceğine dikkat çekti ve şunları ekledi:
“Yeni düzenleme ile kiracı ve ev sahibi arasındaki sözleşmeler, doğrudan ev sahibi veya yetkilendirdiği gayrimenkul danışmanı tarafından e-Devlet üzerinden internet tapu bağlantısıyla yapılmalıdır. Kiracı ve kefiller de elektronik imza kullanabilmelidir. Kira sözleşmelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabilmesi için mevzuatta değişiklik yapılmalı, malik talep ederse kefillerin ıslak imza yerine elektronik imza atmaları ve depozito tutarının sözleşmede belirtilmesi sağlanmalıdır.”
Geçiş sürecinde konut cins değişikliklerinin yapılması gerektiğini belirten Tanrıvermiş, yaklaşık 7 milyon konutun henüz cins değişikliğinin yapılmadığını, bu nedenle e-Devlet üzerinden internet tapu sayfasına doğrudan malik veya vekil danışman tarafından sözleşme hazırlanmasının mümkün olmayacağını ifade etti.
Tanrıvermiş, “Kira bedellerinin sistem üzerinden görüntülenmesi, kiracılara ve ev sahiplerine bölgelerindeki piyasa koşulları hakkında doğru ve güncel bilgi sağlayacak. Ayrıca e-Devlet sisteminden kira bedelleri izlenerek aşırı artışlar tespit edilecek ve gerekli müdahaleler yapılabilecek. Bu da yüksek kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacaktır.” dedi.
“Yüklenen sözleşmelerin güvenliği ve gizliliği sağlanmalı” Tanrıvermiş, sürecin etkili bir şekilde yürütülmesi için belirli bir çerçevenin oluşturulması gerektiğini vurgulayarak, şunları söyledi:
“Kira sözleşmelerinin sisteme yüklenmesi için belirli bir süre verilmelidir. Bu süre içinde yüklenmeyen sözleşmelere yönelik hukuki ve idari yaptırımlar net bir şekilde belirlenmelidir. Ayrıca yüklenen sözleşmelerin güvenliği ve gizliliği korunmalı, kişisel veriler güvence altına alınmalı ve yalnızca yetkilendirilmiş kişiler tarafından erişilebilir olmalıdır. Sözleşmenin resmi kopyası elektronik imza ile doğrulanmalı ve her iki tarafın da erişimine açık olmalıdır. Sözleşme süresi sona erdiğinde, yeni sözleşmelerin de aynı şekilde e-Devlet sistemine yüklenmesi zorunlu hale getirilmelidir.”
