AB güvenlik düzenlemelerinin, ulusal tip onayı olmayan ithal araçlar için yürürlüğe girmesi, otomotiv sektöründe karmaşa yarattı. Binlerce kişi, parasını ödedikleri araçlarını ARTES sisteminde tescil edilemediği için teslim alamıyor. OYDER yetkilileri, çözüm için yarın bakanlığa gidiyor.
Otomotiv sektöründe büyük bir ‘tescil’ sorunu yaşanıyor. Binlerce tüketici, parasını ödedikleri araçlarını ARTES sisteminde tescil edemedikleri için teslim alamıyor. Bayilerde birikme olduğunu belirten sektör temsilcileri, satışı yapılan ancak tescili yapılamayan binlerce araç bulunduğunu ifade ediyor. EKONOMİ gazetesine konuşan OYDER yetkilileri, sorunun çözümü için 19 Temmuz’da (yarın) ilgili bakanlık yetkilileriyle görüşeceklerini belirtti.
AB’nin güvenlik regülasyonu GSR II’nin, ulusal tip onayı olmayan ithal araçlar için 7 Temmuz’da yürürlüğe girmesi otomotiv piyasasında kaosa neden oldu. ARTES (Araç Tescil ve Sicil Sistemi) sistemindeki teknik sorunlar nedeniyle satılan araçlar sisteme girilemiyor ve sahiplerine teslim edilemiyor. GSR II, 27 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Türkiye’de üretilen ve ulusal tip onayı olan yerli araçlar için 31 Ağustos’a ertelenmişti.
Sektör yetkilileri, GSR II geçişinde markalara, geçen yıl yaptıkları satışın yüzde 10’u kadar muafiyet tanındığını ve bu muaf araçların tescilinde sorun yaşandığını belirtti. Verilen bilgiye göre, bakanlık, şasi bazında liste ile başvurulmasını ve sisteme kaydedilmesini istiyor. Markaların muaf tutmak istedikleri araçların listesini hazırlaması, bakanlığa müracaat etmesi ve sisteme tanımlanması gerekiyor. Donanım seviyesine bakılmaksızın, GSR 2 uyum belgesi olmayan araçların tescili yapılamıyor. Ancak, sektör yetkililerine göre, bakanlığın sisteminde boşluklar var ve bu da araçların ayrıştırılmasıyla ilgili sorunlara neden oluyor. Bu nedenle, regülasyonları karşılayan araçların tescilinde de zorluklar yaşanıyor. Temsilciler, tescil sorunu yaşanan araç sayısının, geçen yıl satılan 1 milyon aracın yüzde 10’u, yani yaklaşık 100 bin civarında olduğunu belirtiyorlar.
OYDER yetkilileri, sistemdeki sorunun kaynağını öğrenmek ve çözüm bulmak amacıyla bugün Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkilileriyle görüşme yapacaklarını belirtti. “Bakanlık, distribütörlerden GSR I kotasındaki araçların tüm bilgilerini aldı. Sonrasında TSE’nin de dahil olduğu bir süreç var. Bu bilgilerin ARTES sistemine girilmesi gerekiyor. Ancak şu anda bilgilerin sistemde tanımlanması noktasında bir sıkıntı yaşandığını görüyoruz. Bu sorunun kaynağını öğrenmek için OYDER olarak yarın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Otomotiv Sanayi Daire Başkanlığı yetkilileriyle görüşeceğiz” açıklamasını yaptılar.
Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, hem bayilerin hem de tüketicilerin mağdur olduğunu belirtti. İstanbul’da bulunan başka bir otomotiv bayisi yetkilisi, “İnanılmaz derecede bir yığılma var. Örneğin, üç markayı temsil eden bir bayide yaklaşık bin 200 müşteri bekliyor. Tüketici birikimini bozdurmuş, araç almış ve belki tatile gidecek, ancak aracını alamıyor. Bayiler de olumsuz etkileniyor” dedi.
Bakanlığın GSR II regülasyonunun yürürlüğe gireceği tarihi duyurması, markaları stoklarını eritmek için acele etmeye zorladı. Birçok marka, bu regülasyonları karşılamayan araçlarını neredeyse zararına satış kampanyaları ile elden çıkarmaya çalıştı. Bu, daralan pazarda satışlardaki düşüş hızını yavaşlattı. Alım gücünün azalması ve krediye erişimdeki zorluklara rağmen, Mayıs’tan sonra Haziran ayında da otomotiv satışları 100 bin adeti aştı.
Avrupa Birliği, trafik kazalarını önlemek amacıyla 27 Kasım 2019’da GSR II adı verilen yeni güvenlik donanımı regülasyonunu duyurdu. GSR 2, sıfır araçların daha güvenli hale getirilmesi için Avrupa Birliği tarafından hayata geçirilen yeni bir güvenlik donanımı düzenlemesi. Bu kararı 2020 yılında imzalayan ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. Bu doğrultuda, Türkiye’de üretilen veya satılan binek, hafif ticari ve ağır ticari tüm sıfır araçlarda daha güvenli bir sürüş deneyimi sunmak için gerekli değişikliklerin yapılmış olması gerekiyor.
Avrupa Birliği’nin otomobil üreticilerinden istediği güvenlik donanımları:
M1-N1 Kategorisi Araçlar:
- Önden geniş çarpma
- Yandan direğe çarpma
- Arkadan çarpma
- Acil durum şeritte tutma sistemi
- Hafif hizmet araçlarında gelişmiş acil frenleme
- Araç olay veri kaydedici
M2-M3-N2-N3 Kategorisi Araçlar:
- Yaya ve bisikletli çarpışma uyarısı
- Kör nokta bilgi sistemi
M1-M2-M3-N1-N2-N3 Kategorisi Araçlar:
- Geri manevrada algılama
- Akıllı hız asistanı
- Acil duruş sinyali
- Alkol kilidi kurulum kolaylığı
- Sürücü dalgınlık ve dikkat uyarısı
- Sürücü müsaitliği/uygunluğu izleme sistemi
